Nieuwsbrief struikelstenen De Bilt augustus 2020
Nieuwsbrief Struikelstenen De Bilt, augustus 2020
Uitgave van stichting struikelstenen De Bilt; info@struikelstenendebilt.nl ; www.struikelstenendebilt.nl
VOORWOORD
De troost van een struikelsteen ook in gemeente De Bilt
Een struikelsteen heeft een afmeting van 10 x 10 cm. Het is een betonnen steentje dat aan de bovenkant is bedekt met een dun messing plaatje. Op elke steen staat de naam van de overledene, de geboorte- en overlijdensdatum en de plaats waar ze zijn vermoord. Momenteel zijn er door heel Europa meer dan 70.000 struikelstenen gelegd. Gemeente De Bilt volgt binnenkort. En initiatiefnemer Gunter Demnig komt daarvoor zelf naar onze gemeente. Hieronder het verhaal achter zijn stenen. Want dan wordt meteen duidelijk waarom deze stenen ook troost bieden in onze gemeente De Bilt.
Wat is het verhaal achter struikelstenen en hoe troostrijk is het om op deze manier te gedenken?
Inspiratie voor het struikelstenenproject vond Gunter Demnig door een tekst uit de Talmoed: Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten. Met de stenen wil hij met name Joodse slachtoffers weer plaatsen in de buurt waar ze woonden, waar de kinderen op staat speelden en de volwassenen hun buurtpraatjes hielden. Gunter: “De voorbijganger moet door de knieën en het hoofd buigen om de stenen in de stoep te zien. Hij buigt op deze manier als het ware voor het slachtoffer. Het struikelen is dus niet letterlijk struikelen, het struikelen is symbolisch bedoeld. Als alle struikelstenen gelegd zijn, ontstaat er een gebroken lint van steentjes door de stad en kan de geschiedenis van alle weggevoerde en vermoorde slachtoffers ‘gelezen‘ worden.” Demnig hoopt met zijn project een blijvend signaal af te geven: “Het is opnieuw actueel om bepaalde groepen uit de samenleving tot zondebok te maken en vluchtelingen niet binnen te laten. Door de oorlog zo concreet voelbaar te maken, wordt ook het gevaar van sociale uitsluiting en intolerantie duidelijker.”
Leo Fijen, historicus en journalist, commissie van aanbeveling struikelstenen De Bilt
Eerste legging van struikelstenen op 16 november 2020
Op 16 november 2020 zullen de eerste 15 struikelstenen worden gelegd in De Bilt, Bilthoven en Hollandsche Rading.
Op maandag 16 november komt de bedenker van de struikelstenen (ook wel Stolpersteine), Gunter Demnig naar De Bilt om samen met ons de eerste stenen te leggen. In totaal ontvangt onze stichting er dit jaar 15. Op 16 november zullen in de ochtend de eerste 5 stenen gelegd worden in aanwezigheid van burgemeester Sjoerd Potters, het bestuur van struikelstenen De Bilt en vertegenwoordigers van de Joodse Gemeenschap.
In hoeverre het mogelijk is voor publiek om deze plechtigheid bij te wonen, is nog onduidelijk in verband met de ontwikkelingen rondom COVID 19. Wij zullen u hierover uiteraard goed op de hoogte houden.
Het bestuur van struikelstenen De Bilt kiest voor een sobere plechtigheid waarbij in ieder geval de burgemeester ons toe zal spreken en het Kadddisj (Joods gebed) zal worden gezegd voor de slachtoffers door de chazan (voorzanger) van de Liberaal Joodse Gemeente te Utrecht.
Onderzoek naar de eerste 15 slachtoffers in onze gemeente
Het onderzoek naar de slachtoffers van de Holocaust in de gemeente De Bilt is in volle gang. Het bestuur van Struikelstenen De Bilt heeft Evert Theunissen, inwoner van Bilthoven, bereid gevonden dit onderzoek te doen.
Het is een uitgebreid en intensief onderzoek aangezien alle gegevens die straks op de stenen staan volledig moeten kloppen. We proberen zoveel mogelijk achtergronden bij de slachtoffers te vinden met de bedoeling die op onze website te publiceren. Ook willen wij zeker weten dat De Bilt, Bilthoven, Maartensdijk, Westbroek of Hollandsche Rading inderdaad de laatste vrij gekozen woonplaats van het slachtoffer is geweest. Naast de vele bronnen die online zijn te raadplegen leidt het onderzoek langs de gemeentelijke archieven, het digitaal museum De Bilt, de politie-archieven en langs de personen die onderzoeksgegevens hebben over onze gemeente in de periode 1940-1945. Inmiddels zijn wij in de fase beland dat de aanvraag voor de eerste 15 stenen de deur uit kan (eind augustus). Dat betekent ook dat eventuele nabestaanden en de huidige bewoners van het adres zullen worden geïnformeerd.
Educatie
Het bestuur heeft onze plaatsgenoot, geschiedenisdocent Mark Hagenaars en anderen bereid gevonden om voor de stichting een educatie-programma op te zetten zodat we, in overleg met scholen, vanaf voorjaar 2021 een goed programma kunnen bieden aan leerlingen van groep 7/8 en scholieren op de middelbare school.
Internet en beschikbaarheid van bronnen spelen hierin een grote rol zodat docenten ook zelfstandig aan de slag kunnen gaan met het geboden lespakket.
Bestuurszaken
Het bestuur bestaat uit de heer Tchernoff (voorzitter), de heer Hagedoorn (secretaris), mevrouw Rima (Penningmeester) en mevrouw Middleton-Heijlen (bestuurslid).
Het bestuur wordt gesteund door een commissie van aanbeveling bestaande uit mr.Potters, burgemeester van De Bilt, de heer Beesemer, auteur, De heer Leo Fijen, TV journalist KRO NCRV, Mevrouw Gispen – De Wied, voorzitter van de Stichting Sobibor, ds. Landman, voorzitter Platform Respectvol Samenleven De Bilt, Rabbijn Livingstone en Rabbijn de Magtige-Middleton.
Het bestuur heeft zich in de maanden na oprichting (4 maart), vooral bezig gehouden met fondsenwerving, het op (laten) zetten van onderzoek, het ontwerp van de website, inrichten van de boekhouding, overleg met de gemeente en de aanvraag van de stenen.
Het bestuur is verheugd over de financiële bijdragen, maar ook de aanbiedingen om te helpen bij onderzoek, educatie en hand-en-span-diensten die aan zijn geboden door inwoners van onze gemeente. Het is duidelijk dat struikelstenen De Bilt een initiatief is dat gedragen wordt door de gemeenschap.
Anbi status
Inmiddels heeft onze stichting de ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) status van de Belastingdienst ontvangen. Uiteraard zijn wij blij met de mogelijkheden voor belasting-aftrek voor donateurs. Nog verheugder zijn wij over het feit dat door het verlenen van deze status naar de buitenwereld toe vaststaat dat onze stichting aan alle wet- en regelgeving voldoet.
Contact
Deze nieuwsbrief verschijnt onregelmatig en wordt verzonden naar allen die interesse getoond hebben in struikelstenen De Bilt. Mocht u naar aanleiding van deze nieuwsbrief contact op willen nemen, mailt u ons dan gerust op info@struikelstenendebilt.nl. Ook als u de nieuwsbrief niet meer wilt ontvangen, dan kunt u dat via dit email-adres kenbaar maken.
Op onze website is veel meer informatie te vinden. Ook vindt u hier meer informatie over hoe u struikelstenen De Bilt (financieel) kunt steunen.
